תמונה 7: נראה אזור
הנידוס (nidus)
במקור משותף של הגידים המיישרים אשר נכרת כירורגית והגיד נתפר למקומו.
בורסיטיס היא דלקת
בבורסה בסמיכות למפרק. בורסה זהו מבנה אנטומי של חלל סגור עם מעט נוזל
סינוביאלי בתוכו אשר מפריד אזורים של עצם בולטת מהרקמה הרכה הסמוכה. תפקיד הבורסה
הוא לאפשר תנועה חלקה של הרקמה הרכה מעל לאזור של עצם בולטת. בורסיטיס לא זהומית
נגרמת מפגיעה בהחלקה תקינה של קופסית הבורסה ועם הפרשה מוגברת של נוזל
סינוביאלי. תהליך דלקתי מקומי עם הפרשה מוגברת של נוזל סינוביאלי יגרמו לנפיחות,
חום מקומי, הגבלה בתנועות המפרק הסמוך וכאב. בורסיטיס מופיעה בשכיחות
גבוהה באזור סובאקרומיאלי בכתף ( תסמונת התנגשות הכתף ), במרפק
(אולקרנון בורסיטיס), במפרק הירך ( טרוכנטריק בורסיטיס) ובברך (בורסיטיס פרפטלרית).
בורסיטיס יכולה להיות על רקע
מחלה דלקתית, הנגרמת ע"י מחלת רקע ריאומאטית או זיהומית, או לרוב בעקבות
פגיעה מכנית מקומית חוזרת או מתמשכת. לדוגמא, אנשים הנשענים בקביעות על המרפק
עלולים לפתח אולקרנון בורסיטיס , אנשים העובדים בכריעה על הברכיים עלולים לפתח בורסיטיס
פרפטלרית, הפעלה מאומצת חוזרת של כתף יכולה לגרום לבורסיטיס סובאקרומיאלית,
במיוחד עם מבנה אנטומי מתאים של אקרומיון (סוג 2 או 3 הגורם להצרות
משנית של הנפח הסובאקרומיאלי - תמונה 8).
זאת אחת מהבעיות
האורטופדיות השכיחות ביותר בכף הרגל. חלק מגורמי הסיכון הם עודף משקל , גיל מבוגר
ועבודה ממושכת בעמידה. הביטוי הוא כאב עם הדריכות הראשונות של הבוקר או כאב בצעידה
לאחר מנוחה. הסיבה העיקרית לפגיעה היא תהליך דלקתי ניווני בפסציה פלנטרית בכף הרגל
בעיקר באזור מדיאלי של הטוברקל של הקלקנאוס [18].
סימני המחלה מתפתחים
בהדרגה והכאב מופיע אחרי כל דריכה ראשונה ופוחת לאט בזמן ההליכה.
מטרת הטיפול הראשוני הוא
להפחית לחץ מקומי על העקב בזמן הדריכה. לשם כך שימוש במדרסים המותאמים להורדת
לחץ דריכה בעקב יעילים במקרים רבים. טיפול פיסיותרפי עם שימוש באמצעים
פיסיקליים כמו חום מקומי, אולטראסאונד ואחרים יעיל גם כן לשיפור הכאבים עקב
פסאיטיס פלנטרית.
תוספת זריקה מקומית של תכשיר סטרואידלי יעילה מאד לטיפול
בכאב שלא הגיב לטיפול באמצעים פיסיקליים. ברוב המקרים אין הוריה לטיפול
כירורגי לטיפול בפסאיטיס פלנרית.
1. Buckwalter
JA, Mankin HJ, Articular cartilage. Part 1: Tissue design and chondrocyte
– matrix interactions. JBJS, 1997; 79A: 600 – 611.
2. Buckwalter
JA, Mankin HJ, Articular cartilage. Part 2: Degeneration and
osteoarthrosis, repair, regeneration and transplantation. JBJS, 1997; 79A: 612
– 632.
3. Bullough
PG
, Arthritis. In: Atlas of orthopaedic pathology. New-York London,
Gower Medical Publishing, 1992, pp 9.1-9.19.
4. Trippel
SB, Coutts RD, Einhorn TA & al, Growth factors as therapeutic agents. JBJS,
1996; 78A: 1271-1286.
5. Peach
CA, Carr AJ, Loughlin J Recent advances in the genetic investigation of
osteoarthritis. Trends Mol Med. 2005 Apr;11(4):186-91.
6. Salter
RB. The biologic concept of continuous passive motion of synovial joints. The
first 18 years of basic research and its clinical application. Clin Orthop
Relat Res. 1989;(242):12-25.
7. American
College of Rheumatology Subcommittee on Osteoarthritis Guidelines.
Recommendations for the medical management of osteoarthritis of the hip and
knee. Arthritis Rheum.2000;43:1905–1915.
8. Saunders
S. Injection techniques in orthopaedic and sports medicine. W.B. Sunders; 2002,
pp 4-9.
9. Owens S, Wagner P, Vangsness CT Jr Recent advances in
glucosamine and chondroitin supplementation. J Knee Surg. 2004
Oct;17(4):185-93.
10. Murray
DW, Carr AJ, Bulstrode CJ: Which primary total hip replacement? J Bone Joint
Surg [Br] 77-B:520, 1995
11. Rosenberg
N, Neumann L, Modi A, Mersich IJ, Wallace AW. Improvements in survival of the
uncemented Nottingham Total Shoulder prosthesis: a prospective comparative
study. BMC Musculoskelet Disord. 2007 Aug 4;8:76.
12. Banmgaeter
MR, Cannon WD, Vittiri TM & al, Arthroscopic debridment of the arthritic
knee. Clin Orthop, 1990; 253: 197-282
13. Johnson
LL, Arthroscopic abrasion arthroplasty historical and pathologic perspective:
present status. Arthroscopy, 1986; 2(1): 54-69.
14. Brittberg
M, Lindahl A, Nilsson A & al, Treatment of deep cartilage defects in the
knee with autologous chondrocyte transplantation. N Engl J Med, 1994; 331(14):
889-895.
15. Odenbring
S, Egund N, Lindstrand A & al, Cartilage regeneration after proximal tibial
osteotomy for medial gonarthrosis. An arthroscopic, roentgenographic, and
histologic study. Clin Orthop, 1992; 277: 210-216.
16. Rosenberg
N, Henderson I. Surgical treatment of resistant lateral epicondylitis.
Follow-up study of 19 patients after excision, release and repair of proximal
common extensor tendon origin. Arch Orthop Trauma Surg. 2002
Dec;122(9-10):514-7.
17. Swenson
TM, Fu FH. Arthoscopic subacromial decompression. In: An Atlas of Shoulder
Surgery. FU FH, Ticker JB, Imhoff AB ed, Martin Dunitz LTD, 1998; pp151-158.
18. Ayub
A,. Yale SH, Bibbo C. Common Foot Disorders Clin Med Res. 2005; 3(2):
116–119.